1. PRO – Dr. Mark Burgmans, Interventieradioloog, Leiden University Medical Center

Presentatie

Charles Dotter stond aan de wieg van de interventieradiologie. Omdat hij een radioloog was is de interventieradiologie onderdeel van de radiologie geworden. Dat heeft voor de interventieradiologie vele voordelen opgeleverd. Binnen de radiologie zijn er in voorbije decennia tal van technologische innovaties geweest waar de interventieradiologie van heeft geprofiteerd. Echografie, CT, MRI, PACS, beeldbewerking, etc. zijn allereerst ontwikkeld ten behoeve van diagnostiek, maar de interventieradiologie heeft ook veel baat gehad bij deze vernieuwingen. Toch is de verbintenis met de diagnostische radiologie voor de interventieradiologie niet louter positief geweest.

Meer dan 40 jaar geleden riep Charles Dotter zijn collega interventieradiologen al op om verantwoordelijkheid te nemen voor de klinische zorg voor patiënten: “If we don’t assume clinical responsibility for our patients, we will face forfeiture of our territorial rights based solely on imaging equipment others can maintain and skills others can learn.” De noodzaak om als interventieradiologen meer verantwoordelijkheid te nemen voor de klinische zorg is in de loop der jaren alleen maar groter geworden. De interventieradiologie is in voorbije decennia sterk gegroeid. Het aantal interventies is toegenomen en ook de complexiteit, en daarmee de risico’s, van ingrepen. Voor een groeiend aantal patiënten is de radiologische interventie de enige behandeling of hoofdbehandeling. Het aantal verwijzers is toegenomen, waarbij sommige verwijzers weinig inhoudelijke kennis hebben van interventies en de complicaties en uitkomsten onvoldoende kennen. Alle reden dus voor interventieradiologen om hoofdverantwoordelijkheid te nemen voor ook de klinische zorg voor patiënten. Uit eerder onderzoek is gebleken dat dat leidt tot grotere veiligheid en tevredenheid van patiënten (1).

In een recente enquête door Anthony et al. is uitgevraagd in welke mate interventieradiologen momenteel klinische zorg verzorgen (2). De uitkomsten kunnen enerzijds als bemoedigend worden gezien. 97,5% van de respondenten gaf aan dat de ontwikkeling van klinische zorg noodzakelijk is en daarover lijkt dus in de loop der jaren brede consensus bereikt. Een aanzienlijk deel van de respondenten gaf ook aan klinische zorg te leveren. Toch zijn de resultaten ook teleurstellend:

• 59% van de respondenten gaf aan dat klinische activiteiten geen deel uitmaken van hun werkschema.
• De overgrote meerderheid gaf aan geen rechten te hebben om patiënten op te nemen.
• Meer dan de helft van de respondenten ontving geen training in klinische zorg.
• Slechts 50% van de respondenten gaf aan een polikliniek interventieradiologie te hebben.

Hoe komt het dat bijna alle interventieradiologen het noodzakelijk vinden om klinische zorg te bieden, maar dat slechts een deel dit doet? Het zou ondenkbaar zijn als de interventieradiologie zou zijn ingebed in een chirurgische afdeling…

Het heeft alles te maken met het feit dat de interventieradiologie is ingebed in de radiologie. Allereerst helpt het imago van de radiologie niet. Jonge artsen die patiëntencontact een van de aantrekkelijke onderdelen van het vak vinden, zullen minder snel kiezen voor de radiologie. Daarbij, sollicitatiecommissies voor de opleiding radiologie bestaan doorgaans hoofdzakelijk of alleen uit diagnostisch radiologen en als gevolg ligt het accent vaak niet op klinische ervaring of liefde voor het patiëntencontact. Tijdens de opleiding is het ontwikkelen van diagnostische vaardigheden de hoofdzaak en komen klinische vaardigheden nauwelijks aan bod. Het heeft erin geresulteerd dat menig interventieradioloog (poli)klinische zorg schuwt. Ook hebben sommige beleidskeuzen van de NVvR de zaak niet geholpen. Zo werd in 2016 de mogelijkheid om DBCs vanuit de radiologie te openen afgeschaft en daarmee de weg naar hoofdbehandelaarschap voor de interventieradioloog afgesneden.

Het is lastig de huidige situatie ten goede te keren. Een pleidooi voor meer klinische werkzaamheden, poliklinische faciliteiten, hoofdbehandelaarschap etc. is moeilijk te voeren in een maatschap of vakgroep die hoofdzakelijk bestaat uit diagnostisch radiologen voor wie de noodzaak voor dergelijke investeringen niet evident is. Hoe dan nu verder? In de Verenigde Staten heeft de interventieradiologie in 2012 de status van primaire medische specialisatie in de Verenigde Staten gekregen. Dit heeft ertoe geleid dat de interventieradiologie aldaar in snel tempo een volwaardig klinisch specialisme is geworden (en daarbij zeer populair onder net afgestudeerde artsen). Ook in sommige andere landen heeft de interventieradiologie een weg gekozen onafhankelijk van de diagnostische radiologie. Tijd om ook in Nederland de discussie te voeren hoe de interventieradiologie zich verder kan ontwikkelen tot volwaardig klinisch specialisme, met of zonder de diagnostische radiologie!